.
[FONT=Times New Roman]« علّت هاي ترس انسان از مـرگ ؟!! »
« ترس از مرگ » ، مانند عشق و دلبستگي به زندگي، طبيعي است.
از هرچه بترسيم از آن رو است كه به كمال زندگي دنيوي زيان ميرساند يا اين زندگي را تهديد ميكند . ما از شكستها، بدبختيها، فقر، جهل و بيماريها
بيمناكيم؛ زيرا حالت طبيعي زندگي را از دست ميدهيم . بيماري و شكست و ضعف و نقص، فعّاليّت حياتي ، ما را به سختي مياندازد و ما را از ثمرات و لذايذ
زندگي محروم ميسازد. اين كاستيها و بيماريها آنگاه هراسناك و خطرناك مينمايند كه ما را به پيش مرگ دراندازند. براي انسان بيماري از مرگ بهتر است؛
زيرا اصلحيات نميبُرد. بيترديد اگر بيماري به مرگ بينجامد، خطرناكتر و ترسناكتر مينمايد.
ترس از مرگ به مردم عادي محدود نميگردد . دانشمندان، متخصّصان و قهرمانان نيز از مرگ ميترسند .
در اين تاپيك قصد داريم تا به بررسي برخي از علل ترس انسانها از مرگ بپردازيم .
.
علّت ترس از مـرگ ... ؟!!
مدیر انجمن: شورای نظارت
-
- پست: 1950
- تاریخ عضویت: جمعه ۲۳ شهریور ۱۳۸۶, ۲:۵۷ ق.ظ
- سپاسهای ارسالی: 2988 بار
- سپاسهای دریافتی: 5531 بار
- تماس:
.
[FONT=Times New Roman]1 ـ عشق به زندگي
امام علي (ع) ميفرمايند:
[FONT=Times New Roman]« و اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ مِنْ شَيءٍ اِلاّ' وَ يَكادُ صَاحِبُهُ يَشْبَعُ مِنهُ و يَمَلُّهُ اِلا الْحَياهَ فَاِنَّهُلايَجِدُ في الموتِ رَاحَهً » (16)
« بدانيد كه سرانجام ، آدمي از همه لذّتهاي دنيا سير ميشود ، جز لذّت زندگي ؛ زيرا هيچ كس در مرگ آسايش نميبيند . »
چنان كه گفتيم ، حتّي عرفا و اولياي الهي اين حقيقت را پذيرفتهاند كه نظام ادراكي ( هوش و حواسّ ) ما بر محور حيات دنيوي تنظيم شده است.
بنابراين، تا از هوش و حواسّ بهرهمنديم ، حيات و لذّتهاي دنيوي بر ايمان ارجمندند. انسان زندگي را دوست دارد و در دشوارترين موقعيت نيز از زندگي
دل نميكند؛ و چارهاي نيز ندارد ؛ زيرا عشق به زندگي غريزي و نهادي است.
_______________________________________
16. نهج البلاغه، خطبه 133.
[FONT=Times New Roman]1 ـ عشق به زندگي
امام علي (ع) ميفرمايند:
[FONT=Times New Roman]« و اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ مِنْ شَيءٍ اِلاّ' وَ يَكادُ صَاحِبُهُ يَشْبَعُ مِنهُ و يَمَلُّهُ اِلا الْحَياهَ فَاِنَّهُلايَجِدُ في الموتِ رَاحَهً » (16)
« بدانيد كه سرانجام ، آدمي از همه لذّتهاي دنيا سير ميشود ، جز لذّت زندگي ؛ زيرا هيچ كس در مرگ آسايش نميبيند . »
چنان كه گفتيم ، حتّي عرفا و اولياي الهي اين حقيقت را پذيرفتهاند كه نظام ادراكي ( هوش و حواسّ ) ما بر محور حيات دنيوي تنظيم شده است.
بنابراين، تا از هوش و حواسّ بهرهمنديم ، حيات و لذّتهاي دنيوي بر ايمان ارجمندند. انسان زندگي را دوست دارد و در دشوارترين موقعيت نيز از زندگي
دل نميكند؛ و چارهاي نيز ندارد ؛ زيرا عشق به زندگي غريزي و نهادي است.
_______________________________________
16. نهج البلاغه، خطبه 133.
-
- پست: 1950
- تاریخ عضویت: جمعه ۲۳ شهریور ۱۳۸۶, ۲:۵۷ ق.ظ
- سپاسهای ارسالی: 2988 بار
- سپاسهای دریافتی: 5531 بار
- تماس:
.
[FONT=Times New Roman]ب ) دست نيافتن به آرزوها و هدفها
امام علي (ع) مرگ را عامل دست نيافتن آدمي به آرزوها و هدفهاي خويش ميداند و ميفرمايند:
[FONT=Times New Roman] [FONT=Times New Roman]« فَاِنَّ الْمَوْتَ... مُباعِدُ طِيّاتِكُم » ْ(17)
« مرگ ميان شما و هدفهايتان فاصلهميشود. »
هر آرزويي ممكن است با مرگ بر باد رود . از اين رو ، اگر انسان به مرگ بينديشد ، دل به فريب آرزوها نميسپارد ؛
چنان كه امام علي (ع) ميفرمايند:
[FONT=Times New Roman]« لو رَأي العَبْدُ الاَجَلَ وَ مَصيرَهُ، لابْغَضَ الامَلَ و غُرُورَهُ » (18)
« اگر آدمي اَجل و سرنوشت خويش را ميديد، با آرزو و فريب آرزوها دشمني ميورزيد. »
_____________________________
17. نهج البلاغه، خطبه 230.
18. همان، حكمت 334.
[FONT=Times New Roman]ب ) دست نيافتن به آرزوها و هدفها
امام علي (ع) مرگ را عامل دست نيافتن آدمي به آرزوها و هدفهاي خويش ميداند و ميفرمايند:
[FONT=Times New Roman] [FONT=Times New Roman]« فَاِنَّ الْمَوْتَ... مُباعِدُ طِيّاتِكُم » ْ(17)
« مرگ ميان شما و هدفهايتان فاصلهميشود. »
هر آرزويي ممكن است با مرگ بر باد رود . از اين رو ، اگر انسان به مرگ بينديشد ، دل به فريب آرزوها نميسپارد ؛
چنان كه امام علي (ع) ميفرمايند:
[FONT=Times New Roman]« لو رَأي العَبْدُ الاَجَلَ وَ مَصيرَهُ، لابْغَضَ الامَلَ و غُرُورَهُ » (18)
« اگر آدمي اَجل و سرنوشت خويش را ميديد، با آرزو و فريب آرزوها دشمني ميورزيد. »
_____________________________
17. نهج البلاغه، خطبه 230.
18. همان، حكمت 334.
-
- پست: 1950
- تاریخ عضویت: جمعه ۲۳ شهریور ۱۳۸۶, ۲:۵۷ ق.ظ
- سپاسهای ارسالی: 2988 بار
- سپاسهای دریافتی: 5531 بار
- تماس:
.
[font=Times New Roman]ج ) ترس از چگونگي مرگ
يكي ديگر از عوامل ترس از مرگ ، نگراني و ترس از چگونگي مرگاست .
چنان كه گذشت ، هيچ انساني مرگ را نيازموده است و همه انسانها بيهيچ تجربهاي با مرگ روبهرو ميشوند.
امام علي (ع) در اين باره ميفرمايند:
ــ انسان افزون بر خود مرگ ، از شرايط ويژه مرگ نيز نگران است ؛ مانند مرگ تصادفي و نابهنگام ، مرگ بيايمان ، مرگ در بستر نه در ميدان جهاد ،
مرگ پس از بيماري طولاني، كشته شدن به دست ديگران و مرگ در غربت و تنهايي.
امام علي (ع) از مرگ در بستر و در حال نافرماني خدا ميهراسد و ميفرمايند:
____________________________________
19. نهج البلاغه : خطبه 230.
.
[font=Times New Roman]ج ) ترس از چگونگي مرگ
يكي ديگر از عوامل ترس از مرگ ، نگراني و ترس از چگونگي مرگاست .
چنان كه گذشت ، هيچ انساني مرگ را نيازموده است و همه انسانها بيهيچ تجربهاي با مرگ روبهرو ميشوند.
امام علي (ع) در اين باره ميفرمايند:
- « ميهماني است ناخوانده و ناخوشايند ؛ هماوردي شكستناپذير كه ميكشد و قصاص نميشود. دامش را همه جا گسترده،با لشكر درد و رنج محاصرهمان
كرده ، از هر سو هدف تير و نيزهمان ساخته . كابوس مرگ، با قدرت تمام ، به حريم هستي انسان پاي نهاده، بي آن كه ضربتشخطا كند در هالهاي از ابهام
و تيرگي و با لشكري از بيماريها و دردهاي جانكاه و با انبوهي از مشكلات، سايه سنگين خود را گسترده و طعم تلخش را به آدمي چشانده . » (19)
ــ انسان افزون بر خود مرگ ، از شرايط ويژه مرگ نيز نگران است ؛ مانند مرگ تصادفي و نابهنگام ، مرگ بيايمان ، مرگ در بستر نه در ميدان جهاد ،
مرگ پس از بيماري طولاني، كشته شدن به دست ديگران و مرگ در غربت و تنهايي.
امام علي (ع) از مرگ در بستر و در حال نافرماني خدا ميهراسد و ميفرمايند:
- « بيگمان، گراميترين مرگها كشته شدن در راه خدا است . سوگند بهكسي كه جان پسر ابوطالب در دست او است ، هزار مرتبه ضربتشمشير خوردن
بر من آسانتر است از در بستر مردن. »
____________________________________
19. نهج البلاغه : خطبه 230.
.
-
- پست: 1950
- تاریخ عضویت: جمعه ۲۳ شهریور ۱۳۸۶, ۲:۵۷ ق.ظ
- سپاسهای ارسالی: 2988 بار
- سپاسهای دریافتی: 5531 بار
- تماس:
.
[FONT=Times New Roman]د ) رويدادهاي پس از مرگ
يكي ديگر از عوامل ترس مردم از مرگ ، رويدادهاي پس از مرگ است .
بخشي از اين رويدادها به دنيا مربوط است ؛ مانند بيسرپرست ماندن فرزندان ، ازدواج همسران ، تقسيم و تصرّف اموال ، كاميابي دشمنان و فروپاشي تن .
بخشي ديگر به آن جهان مربوط است؛ براي مثال عذاب قبر و سختيحساب و كتاب اخروي.
[FONT=Times New Roman]______________________________________
[FONT=Times New Roman]هـ ) سختيهاي جان كندن
مرگ از سختيهايي است كه مؤمنان نيز از آنها نگرانند ؛ مانند احتمال از ميان رفتن ايمان در لحظههاي واپسين زندگي و لحظههاي مرگ گاه چنان
سنگين و طاقتفرسايند كه حتّي مؤمنان نيز اختيار از كف ميدهند و بهكارهاي خطرناك دست مييازند. شيطان همواره در كمين آدمي است و از هر
فرصتي براي گمراه كردن وي بهره ميجويد. يكي از اين فرصتها، آشفتگيهاي لحظه جان دادن است. در اين لحظه حسّاس، شيطان با نيرنگ بهسراغ
آدمي ميآيد و ميكوشد او را گمراه سازد.
امام علي(ع) در اين باره ميفرمايند:
____________________________
20. نهج البلاغه، خطبه 83.
.
[FONT=Times New Roman]د ) رويدادهاي پس از مرگ
يكي ديگر از عوامل ترس مردم از مرگ ، رويدادهاي پس از مرگ است .
بخشي از اين رويدادها به دنيا مربوط است ؛ مانند بيسرپرست ماندن فرزندان ، ازدواج همسران ، تقسيم و تصرّف اموال ، كاميابي دشمنان و فروپاشي تن .
بخشي ديگر به آن جهان مربوط است؛ براي مثال عذاب قبر و سختيحساب و كتاب اخروي.
[FONT=Times New Roman]______________________________________
[FONT=Times New Roman]هـ ) سختيهاي جان كندن
مرگ از سختيهايي است كه مؤمنان نيز از آنها نگرانند ؛ مانند احتمال از ميان رفتن ايمان در لحظههاي واپسين زندگي و لحظههاي مرگ گاه چنان
سنگين و طاقتفرسايند كه حتّي مؤمنان نيز اختيار از كف ميدهند و بهكارهاي خطرناك دست مييازند. شيطان همواره در كمين آدمي است و از هر
فرصتي براي گمراه كردن وي بهره ميجويد. يكي از اين فرصتها، آشفتگيهاي لحظه جان دادن است. در اين لحظه حسّاس، شيطان با نيرنگ بهسراغ
آدمي ميآيد و ميكوشد او را گمراه سازد.
امام علي(ع) در اين باره ميفرمايند:
- « هنوز گرم سركشي بود و سرگرم شادخواري و لذّتجويي ، كه بلاي مرگ بر سرش تاختن آورد... او بيهوش افتاده و در حال سكرات است.
غمگين و حسرتزده است. به هنگام جان دادن ، به درد مينالد و به هنگام رخت بربستن از اين جهان ، رنج ديده است و درد كشيده...
چون تشييعكنندگان و نوحهسرايان بازگردند ، او را در قبرش بنشانند و او از بيم سؤال و لغزش در امتحان ، ياراي سخن گفتنش نباشد. » (20)
____________________________
20. نهج البلاغه، خطبه 83.
.
-
- پست: 1950
- تاریخ عضویت: جمعه ۲۳ شهریور ۱۳۸۶, ۲:۵۷ ق.ظ
- سپاسهای ارسالی: 2988 بار
- سپاسهای دریافتی: 5531 بار
- تماس:
.
[FONT=Times New Roman]و ) نگراني از عمل
انسانهاي باايمان ، در هر موقعيتي ، اعمال خود را ناچيز ميبينند و نگرانند .
امام علي (ع) ميفرمايند :
[FONT=Times New Roman]« يَنْبَغي لِلْعاقِلِ اَنْ يَعْمَلَ لِلْمَعادِ و يَسْتَكثِرَ مِنَ الزّادِ قَبْلَ زُهُوِِ نفسِهِ و حُلُول ِرَمْسِهِ . » (21)
ــ افزودن بر زاد و توشه همواره دغدغه انبيا و اوليا بوده است. آنان توشه را ، هر چه بسيار باشد ، در برابر راه سخت و طولاني ناچيز ميشمردند ؛
امام علي (ع) ميفرمايند :
« آگاه باش كه راهي سخت و دراز در پيش است . توفيق تو در پيمودن اين راه در گرو آن است كه به شايستگي بكوشي
و تا ميتواني توشه برگيري و بار گناه خود را سبك گرداني كه سنگينياش در اين راه دشوار رنجآور است. پيشاپيش تا
ميتواني به آن سراي توشه فرست . مستمندان را ياري رسان و بار خويش بر دوش آنان بگذار تا روز قيامت به تو بازگردانند.
تا ميتواني انفاق كن و برگ عيشي به گور خويش فرست . اگر از تو وام خواهند ، غنيمت بشمار كه اگر به وامي دست
كسي را بگيري ، در روزهاي سخت آن دنيا ، دست تو را بگيرند . بدان كه در پيش روي تو گردنههايي سخت است
كه تا ميتواني بايد سبك بار باشي و توشه راه داشته باشي . » (22)
________________________________
21. عبدالواحد بن محمّدآمدي: غررالحكم و دررالكلم، ج6، ص440.
22. نهج البلاغه، نامه 31.
[FONT=Times New Roman]و ) نگراني از عمل
انسانهاي باايمان ، در هر موقعيتي ، اعمال خود را ناچيز ميبينند و نگرانند .
امام علي (ع) ميفرمايند :
[FONT=Times New Roman]« يَنْبَغي لِلْعاقِلِ اَنْ يَعْمَلَ لِلْمَعادِ و يَسْتَكثِرَ مِنَ الزّادِ قَبْلَ زُهُوِِ نفسِهِ و حُلُول ِرَمْسِهِ . » (21)
ــ افزودن بر زاد و توشه همواره دغدغه انبيا و اوليا بوده است. آنان توشه را ، هر چه بسيار باشد ، در برابر راه سخت و طولاني ناچيز ميشمردند ؛
امام علي (ع) ميفرمايند :
« آگاه باش كه راهي سخت و دراز در پيش است . توفيق تو در پيمودن اين راه در گرو آن است كه به شايستگي بكوشي
و تا ميتواني توشه برگيري و بار گناه خود را سبك گرداني كه سنگينياش در اين راه دشوار رنجآور است. پيشاپيش تا
ميتواني به آن سراي توشه فرست . مستمندان را ياري رسان و بار خويش بر دوش آنان بگذار تا روز قيامت به تو بازگردانند.
تا ميتواني انفاق كن و برگ عيشي به گور خويش فرست . اگر از تو وام خواهند ، غنيمت بشمار كه اگر به وامي دست
كسي را بگيري ، در روزهاي سخت آن دنيا ، دست تو را بگيرند . بدان كه در پيش روي تو گردنههايي سخت است
كه تا ميتواني بايد سبك بار باشي و توشه راه داشته باشي . » (22)
________________________________
21. عبدالواحد بن محمّدآمدي: غررالحكم و دررالكلم، ج6، ص440.
22. نهج البلاغه، نامه 31.
-
- پست: 1950
- تاریخ عضویت: جمعه ۲۳ شهریور ۱۳۸۶, ۲:۵۷ ق.ظ
- سپاسهای ارسالی: 2988 بار
- سپاسهای دریافتی: 5531 بار
- تماس:
.
[FONT=Times New Roman]ز ) مرگ بيفضيلت
گونههاي مرگ ، به لحاظ فضيلت ، با يكديگر متفاوتند . امام علي (ع) ، آرزومند شهادت است و مرگ در بستر را دوست نميدارد و در اين باره ميگويد :
« مرگ چنان با سرعت و جدّيّت در پي ما است كه چه باز ايستيم و چه بگريزيم ، بر ما دست خواهد يافت.
با ارجترين مرگها نزد من ، كشتهشدن با شمشير است. سوگند به خداوندي كه جان فرزند ابوطالب در دست او است،
اگر هزار شمشير بر سرم بخورد ، برايم آسانتر از آناست كه در بستر بميرم . » (23)
ــ مردم عادّي ، مرگ در وطن و خانه شخصي و بستر و ميان فرزندان و خويشاوندان را دوست دارند ؛ ولي مرگ در ميدان و شهادت در راه خداچيزي ديگر است.
امام علي(ع) خود ، درباره عشق و علاقهاش به شهادت چنين ميفرمايند :
[FONT=Times New Roman]______________________________________
[FONT=Times New Roman]ن ) كثرت گناه
يكي ديگر از عوامل نگراني مؤمنان از مرگ ، گناهان بسيار است .
امام حضرتعلي (ع) ميفرمايند:
«چنان مباش كه به خاطر گناهان بسيار، مرگ را ناخوشداري ». (25)
آن بزرگوار همچنين ميفرمايند :
[FONT=Times New Roman]« مُسَوِّفُ نَفْسِهِ بِالتَّوْبَهِ مِنْ هُجُومِ الاجَلِ عَلي' اَعْظَمِ الْخَطَرِ » (26)
« آن كه در برابر اجل ، همواره توبه را به پس مياندازد ، در خطري بس عظيم است. »
__________________________________
23. نهج البلاغه، خطبه 123.
24. نهج البلاغه ، خطبه 156.
25. نهج البلاغه ، حكمت150.
26. عبدالواحد بن محمّدآمدي: غررالحكم و دررالكلم، ج6، ص151.
[FONT=Times New Roman]ز ) مرگ بيفضيلت
گونههاي مرگ ، به لحاظ فضيلت ، با يكديگر متفاوتند . امام علي (ع) ، آرزومند شهادت است و مرگ در بستر را دوست نميدارد و در اين باره ميگويد :
« مرگ چنان با سرعت و جدّيّت در پي ما است كه چه باز ايستيم و چه بگريزيم ، بر ما دست خواهد يافت.
با ارجترين مرگها نزد من ، كشتهشدن با شمشير است. سوگند به خداوندي كه جان فرزند ابوطالب در دست او است،
اگر هزار شمشير بر سرم بخورد ، برايم آسانتر از آناست كه در بستر بميرم . » (23)
ــ مردم عادّي ، مرگ در وطن و خانه شخصي و بستر و ميان فرزندان و خويشاوندان را دوست دارند ؛ ولي مرگ در ميدان و شهادت در راه خداچيزي ديگر است.
امام علي(ع) خود ، درباره عشق و علاقهاش به شهادت چنين ميفرمايند :
- « روزي به پيامبر خدا(ص) گفتم: آن گاه كه جنگ احد پايان يافت و برخي مسلمانان شهيد شدند و من همراه آنان به شهادت نرسيدم
و سخت اندوهگين بودم، مگر مرا نفرمودي : بشارت باد تو را كه شهادت در پي تو است؟
پيامبر(ص) در پاسخ فرمودند : آري، چنين است. امّا درآن روز شكيبايي تو چسان خواهد بود ؟
گفتم: يا رسول الله، اين جا نه جاي صبر و شكيبايي، بلكه جاي شادماني و سپاس است. » (24)
[FONT=Times New Roman]______________________________________
[FONT=Times New Roman]ن ) كثرت گناه
يكي ديگر از عوامل نگراني مؤمنان از مرگ ، گناهان بسيار است .
امام حضرتعلي (ع) ميفرمايند:
«چنان مباش كه به خاطر گناهان بسيار، مرگ را ناخوشداري ». (25)
آن بزرگوار همچنين ميفرمايند :
[FONT=Times New Roman]« مُسَوِّفُ نَفْسِهِ بِالتَّوْبَهِ مِنْ هُجُومِ الاجَلِ عَلي' اَعْظَمِ الْخَطَرِ » (26)
« آن كه در برابر اجل ، همواره توبه را به پس مياندازد ، در خطري بس عظيم است. »
__________________________________
23. نهج البلاغه، خطبه 123.
24. نهج البلاغه ، خطبه 156.
25. نهج البلاغه ، حكمت150.
26. عبدالواحد بن محمّدآمدي: غررالحكم و دررالكلم، ج6، ص151.
-
- پست: 1
- تاریخ عضویت: پنجشنبه ۶ خرداد ۱۳۸۹, ۱:۳۶ ب.ظ
- سپاسهای ارسالی: 1 بار
- سپاسهای دریافتی: 1 بار
Re: علّت ترس از مـرگ ... ؟!!
کجا بودم ، کجا رفتم، کجایم من نمی دانم ...به تاریکی در افتادم ره روشن نمی دانم!