آ يا زيبايي ملاک برتري است؟
يكي از مسائلي كه برخي از جوانان را رنج ميدهد و گاه احساس حقارت ميكنند و مشكلاتي را براي خود و ديگران مهيا ميسازند مسئله زيبايي است.
گاه اين مشكل از خانواده بوجود ميآيد، مادر و پدر، برادر و خواهر، دائي و... ميگويند فلاني از فلاني زيباتر است، فلاني زشت است، او روي دستمان ميماند،
برو سياه برزنگي، برو بدتركيب، بدقيافه، تو ديوانهاي، عقل نداري، اگر خوشگل بودي، چه ميكردي و...
اگرچه اينگونه اهانتها حتي به فرزند خود گناه كبيرهاي است كه تداركش در دنيا و آخرت مشكل است.
پدر و مادر و... حق ندارند اينگونه اهانتهايي داشته باشند، زيرا اسلام نكاتي را يادآور شده است كه موجب زيبائي كودك ميگردد.
ممكن است پدر و مادر مقصّر باشند يا اينكه آب و هوا، غذا و حوادث پيشبيني نشده و... دست بدست هم بدهند و يك دختر يا پسر نامتناسبي را تحويل دهند.
البته اين نكته قابل تذكر است كه ديدگاه هر فردي از نظر ظاهري زيبائي در يك خصوصيتي جلوه ميكند، زيبائي هم از نظر افراد متفاوت است ممكن است يك صورت
بنظر فردي غيرقابل تحمّل باشد و براي ديگري خيلي هم جذاب و گيرا باشد.
ملاك برتري
البته به نظر اسلام ملاك ارزش و برتري مسائل زودگذر و ظاهري نيست اگرچه به اين امور هم بيتوجه نيست، بلكه نهادهاي پاينده و قابل افزايش مورد توجه است،
آن چيزها ارزش است كه زمينهساز قوام و پايداري خانواده و نيز سبب تقرب و نزديكي بخدا باشد.
زيبائي چهره، چشم و ابرو، لب و دهان، و بيني، سفيدي يا سبزه بودن زن و مرد، خوشاندام بودن و... كه ظاهراً ديده ميشود در صورتي ارزنده است كه در
درون فرد ايمان، وقار، ادب، صداقت، پاكي و... قرار داشته باشد و گرنه خود اين مسائل زمينهساز از هم گسستن خانواده ميگردد.
چه بسا افرادي بخاطر ظاهر جذاب پيوند زندگي خود را آغاز كردهاند ولي چون از نظر معنوي ضعف داشتهاند به ورطه سقوط و پرتگاه بدبختي كشيده شدهاند،
آنان كه گمان ميكنند اين عوامل ظاهري ارزشمند است و بايد فقط ملاك پيوندها اين باشد سخت در اشتباه هستند.
زيرا پيامبر گرامي ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: از سبزي روئيده شده در بين زبالهها و كثافات پرهيز كنيد.
عرض كردند يا رسول الله ـ صلي الله عليه و آله ـ مقصود شما چيست (خضراء الدمن)؟
فرمود: زن زيبائي كه در خانواده پست و بياخلاقي پرورش يافته باشد.[1]
اگر دختر و پسر زيبا و خوشاندامي در يك خانواده غير متديّن رشد كنند احتمال زياد دارد كه از سلامت معنوي و عفّت واقعي برخوردار نباشد.
اصولاً هر برتري اگر در كنارش ايمان، عقل و وجدان باشد ارزش پيدا ميكند.
اگر دختر يا پسري زيبا باشند ولي عقل نداشته باشند، ايمان نداشته باشند نه اينكه سعادتبخش نيست بلكه مصيبتبار ميباشد، گاه دختر يا پسر خود مقيد هستند
ولي از نظر فكر و انديشه و اراده ضعيف هستند و به دام صيادان جامعه گرفتار ميشوند، اين است كه بايد انگيزه و ملاك ازدواج ايمان باشد، تجربه نشان داده
كه اين امور بدون معنويت سعادتبخش نخواهد بود.
ممكن است در ذهن اين سؤال پيش آيد كه پس چرا زيبارويان زودتر سامان مييابند؟
بايد گفت بخاطر اينكه اين اشتباه جامعه است كه زيبائي بدون ايمان، تشخص، ادب را بهتر ميداند از سيما و اندام متوسط اما باايمان و اراده قوي.
ما بايد خود ملاكهاي واقعي را ارج نهيم تا به مرور ضدارزشها فراموش و ارزشها رشد يابد.
از آن سوي به آنانكه از نظر خودشان احساس ضعف ظاهري ميكنند توصيه ميكنيم كه به جاي جلوهگري، طنازي و... به افزايش جنبههاي معنوي و انسان خود بپردازند
و از خدا و ائمه ـ عليهم السلام ـ بخواهند يك مورد مناسب را براي آنها بوجود آورند.
در زمان نه چندان دوري موارد مناسبي را خدا تأمين خواهد كرد، ولي كسي كه بخواهد با مثلاً فلان كمبود ظاهري هي گناه كند، ديگران را به گناه وادار نمايد بداند
هيچ جاذبيت معنوي نخواهد يافت و...
آري در روايات به اين امر توصيه شده كه زنان شوهران برجسته و نيكو صورت و سيرت برگزينند و مردان هم زنان زيبا و جذاب انتخاب كنند ولي اين بدان معني نيست
كه بايد تمام نظر زيبائي باشد بلكه بايد ميزان ايمان او بالاتر باشد، اگر زيبائي، برتري مرد يا زني مثلاً 50 درجه باشد و پايه ايماني او 80 درجه نباشد بايد بداند كه
زندگي موفقيتآميزي نخواهد داشت زيبائي و برتري زياد منهاي ايمان خطرآفرين است.
و اين يك امر طبيعي است هرچه بلند و تنومندي درخت افزوده گردد بايد ريشههايش قويتر باشد. و گرنه درخت ثبات ندارد.
هرچه ميزان مصرف برق بيشتر باشد بايد قدرت تحمل سيمهاي داخلي يك ساختمان و كنترل و كابل ورودي به خانه قويتر باشد و گرنه موجب آتشسوزي و نارسائي
در سيستم برقي ميگردد.
هرچه ارتفاع ساختمان و امكانات آن و تأسيسات آن بيشتر باشد بايد پايه و اساس ساختمان قويتر باشد.
هر برتري مادي و ظاهري كه در انسان وجود دارد اگر در كنارش بلكه بيشتر از او ايمان، ادب، وجاهت نباشد همان برتري شكستآفرين خواهد بود.
البته اين انحصار به جوانب ظاهري ندارد حتي برتري غيرمستقيم هم همين خطر را دارد.
مثلاً دختري يا پسري كه داراي علم، مدرك، تخصص و... هستند همين امكان خطر برايشان وجود دارد.
اگر پدر و مادر پولداري داشته باشند همين مشكل در سرراهشان خواهد بود.
صورت يا سيرت
اگر پدر و مادر شهرت، شخصيت اجتماعي داشته باشند و در طرف ديگر كمتر باشد قطعاً دچار نارسائي و مشكلات ميگردند.
اينكه در اسلام شأن، كفويت، همگوني مطرح است روي همين اساس است، بله اگر ازدواج ناهمگوني از نظر ظاهري صورت گيرد ولي از جهت معنوي همسان باشند خوب است.
مثلاً ازدواجي صورت گرفته كه در يك طرف برتري ظاهري، اجتماعي، خانوادگي وجود دارد.
همراه باايمان قوي و اعتقاد به خدا و قيامت خوب است ولي اگر ايمان ضعيف و اين جهات برتري داشته باشد نسبت به طرف مقابل قطعاً بداند مشكل خواهد بود و
در برخي مواقع حتي غيرقابل حل ميشود.
پدر و مادرها، دختر و پسرها، اقوام و خويشان (رابطهها) بايد به اين نكته مهم توجه داشته باشند كه جنبههاي ظاهري و دهان پركن بنياد اساسي زندگي را نميسازد
بلكه ايمان و انسانيت و پاكي است كه زندگي را مستحكم و پايدار ميدارد.
چه بسا زندگيها بخاطر همين امور ظاهري كه ملاك ازدواج بوده از هم گسسته شده است.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . اياكم و خضراء الدمن، قيل يا رسول الله و ما خضرا الدمن قال المولاه حسناء في منبت سوء (وسائل الشيعه، ج 15، ص 520).
