اعتذار ابليس يا حبّ شيطان يکي ديگر از اعتقادات صوفيان ، مسئله دفاع از شيطان است.
اوّلين شخصي که در تصوف، به دفاع از شيطان پرداخت، حلاّ است. او دليل سجده نکردن شيطان بر آدم را، شدّت توحيد معرفي
نمود.
حلاّج مي گويد :
موسي با ابليس در عقبه طور به هم رسيدند. موسي گفت : چه منع کرد تو را از سجود؟
ابليس گفت : دعوي من معبود واحد را و اگر سجده کردمي آدم را مثل تو مي بودي؛ زيرا که تو را ندا کردند و يکبار گفتند : « اُنظُر إلي
الجَبَل » (اعراف143) بنگريدي (فوري برگشتي) و مرا ندا کردند هزار بار « اُسجد لآدم » و سجده نکردم. (شرح شطحيات/ص58)
و يا مي گويد : صاحب من و استاد من، ابليس و فرعون است. به آتش بترسانيدند ابليس را ، از دعوي خود بازنگشت. فرعون را به دريا
غرق کردند و از دعوي بازنگشت. فرعون از روي کشفي که از خدا پيدا کرده بود، ادعاي ربوبيت کرد. (الطواميس/ص51)
بعدها کار به جايي رسيد که ابوالقاسم گورکاني از سران متصوفه، شيطان را « سيّد الموحّدين » ناميد.