دانش پزشكي امام صادق عليه السلام

[طهورا]

  
  

  

[COLOR=#NaNNaNNaN]
دانش پزشكى امام صادق علیه السلام و طبیب  


 [COLOR=#NaNNaNNaN]بدون تردید، علوم حضرات معصومین علیهم السلام اكتسابى نیست و آنچه از ذهن شفاف و نورانى آن بزرگواران انعكاس مى‏یابد، اشعه‏هایى از انوار الهى است كه از پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله تا معصوم ‏چهاردهم امام زمان(عج) نسلى بعد از نسل، به یادگار مانده و زمینیان را بهره‏مند ساخته است. اگر غیر از این بود، مى‏بایست علوم آنها مقطعى و زودگذر باشد و جز در عصر خویش، كاربردى آن هم در همه ‏زمینه‏ها، بدون كمترین تخلف نداشته باشد و در برخورد با شخصیت‏هاى علمى هم عصر خود و عالمان قرون بعد، منفعل گردد.   
  [COLOR=#NaNNaNNaN]جستجوى مفصل این نكته را به عهده خوانندگان محترم گذاشته و تنها مناظره زیر را كه به علم پزشكى امام صادق علیه السلام اشاره‏ دارد. نقل به مضمون مى‏كنیم.   
  [COLOR=#NaNNaNNaN]روزى امام صادق علیه السلام به مجلس منصور دوانیقى وارد شد. طبیب هندى ‏كنار خلیفه نشسته بود. او  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هایى كه در موضوع «علم طب‏» نگاشته شده بود را براى خلیفه مى‏خواند تا ضمن سرگرم ساختن او بر معلومات خلیفه بیفزاید.   
  [COLOR=#NaNNaNNaN]امام صادق علیه السلام در گوشه‏ى مجلس نشست. بارانى از هیبت و ابهت از چهره حضرت مى‏بارید. مدتى گذشت. هنگامى كه طبیب از خواندن  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]ها فارغ شد، نگاه‏اش به امام صادق علیه السلام دوخته شد. لحظاتى مشغول‏ تماشاى سیماى حضرت شد. ابهت و صلابت امام تنش را لرزاند. نگاه‏اش‏ را به سوى خلیفه برگرداند و با این سؤال سكوت را شكست:    
  [COLOR=#NaNNaNNaN]- این مرد كیست؟   
  [COLOR=#NaNNaNNaN]- او عالم آل محمد(صلی الله علیه و آله) است.    
  [COLOR=#NaNNaNNaN]- آیا میل دارد از اندوخته‏هاى علمى من بهره‏مند گردد؟   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- نگاه خلیفه روى امام قرار گرفت. قبل از این كه چیزى بگوید،امام لب به سخن گشود:    
  [COLOR=#NaNNaNNaN]- نه!  
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- طبیب كه از پاسخ امام شگفتش زده بود، پرسید:    
  [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا؟  
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چون بهتر از آنچه تو دارى، در اختیار دارم.  
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چه چیز در اختیار دارى؟  
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- گرمى را با سردى معالجه مى‏كنم و سردى را با گرمى، رطوبت را با خشكى درمان مى‏كنم و خشكى را با رطوبت و آنچه را كه پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) فرموده به كار مى‏بندم و نتیجه كار را به خداوند وامى‏گذارم.    
  [COLOR=#NaNNaNNaN]سپس به سخن جدش رسول الله اشاره كرده، افزود: «معده خانه ‏هر بیمارى و پرهیز، سر هر درمان است.»   



  

[طهورا]

 [COLOR=#NaNNaNNaN]طبیب هندى براى این كه سخنان امام را سبك جلوه دهد، پرسید:   [COLOR=#NaNNaNNaN]- مگر طب غیر از این‏ها است كه گفتى؟!    [COLOR=#NaNNaNNaN]- امام فرمود:  
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- گمان مى‏كنى من مثل تو این‏ها را از  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى طبى آموخته‏ام؟!    [COLOR=#NaNNaNNaN]- حتما، غیر از این، راهى براى فراگیرى علم طب وجود ندارد.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نه، به خدا سوگند، جز از خداوند، از دیگرى نیاموخته‏ام. اكنون ‏بگو كدام یك از من و تو در علم طب داناتریم؟   [COLOR=#NaNNaNNaN]- كار من طبابت است و حتما در طب از شما عالم‏ترم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- پس لطفا به  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هایم پاسخ گویید.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- بپرسید.   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا سر آدمى یك پارچه نیست و از قطعات مختلف به وجود آمده ‏است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا پیشانى مانند سر انسان از مو پوشیده نیست؟   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا بر روى پیشانى خطوط مختلفى نقش بسته است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا ابروها در بالاى دیدگان انسان قرار گرفته است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمي ‏دانم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى انسان به شكل لوزى ساخته شده است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا بینى میان دو چشم قرار گرفته است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى بینى در زیر آن خلق شده است؟   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا لب فوقانى و سبیل در قسمت ‏بالاى دهان آفریده شده است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى جلو، تیز و  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى آسیاب، پهن و  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى ‏انیاب (نیش)، دراز آفریده شده است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا كف دست و پا، مو ندارد؟   [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا مرد ریش دارد ولى زن فاقد ریش است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا ناخن و موهاى سر انسان روح ندارند؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا قلب، صنوبرى شكل آفریده شده است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا ریه در دو قسمت آفریده شده و در جاى خود متحرك است؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.    [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا كلیه‏ها مانند لوبیا خلق شده‏اند؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا كاسه زانوها رو به جلو قرار دارد؟ 
  [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.  
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- چرا میان كف پا، گود است و با زمین تماس ندارد؟    [COLOR=#NaNNaNNaN]- نمى‏دانم.  

  

[طهورا]

 [COLOR=#NaNNaNNaN]امام صادق فرمودند : 


[COLOR=#NaNNaNNaN]اى طبیب هندى! ولى من به فضل خداوند، به حكمت و پاسخ این ‏ [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]ها آگاه‏ام.    
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]طبیب كه چاره‏اى جز تسلیم شدن نداشت، گفت:    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]-  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]ها را بگویید تا بهره‏مند گردم.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]آن‏گاه امام به ترتیب به یكایك  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى مطرح شده، چنین پاسخ‏ گفتند:    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- به این جهت ‏سر از قطعات مختلف تشكیل شده و  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هایى برایش ‏قرار داده شده است تا صداع (سردرد) آن را نیازارد.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- خداوند مو را بالاى سر رویانده تا به وسیله آن روغن لازم به ‏مغز برسد و بخار مغز از طریق موها خارج شود. همین طور، پوششى ‏براى سرما و گرما باشد. ولى در پیشانى مو نیافریده تا چشم‏ها مزاحمى نداشته باشند و بتوانند به راحتى نور بگیرند.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- ابروها را بالاى چشم قرار داد تا به اندازه كافى به چشم‏ها نور برسد و نیز از رسیدن نور زیاد جلوگیرى كند. چون زیادى نور، چشم‏ را آزار داده و زمینه معیوب شدن آن را فراهم مى‏سازد.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- چشم‏ها به شكل لوزى آفریده شده تا داروهایى كه با سرمه ‏استعمال مى‏شود، به آسانى وارد چشم شده، چرك و مرض به آسانى از آن به وسیله اشك خارج شود.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- به این جهت ‏بینى را میان دو چشم قرار داده است كه بینى نور را به دو قسمت مساوى تقسیم مى‏كند تا نور به طور اعتدال به ‏چشم‏ها برسد.   
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]-  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى بینى را در پایین آن آفریده تا چرك‏هاى انباشته شده‏ در مغز از این  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]ها بیرون شده و بوهاى معطر كه به وسیله هوا متصاعد مى‏گردد، از آن، بالا رود.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- لب و سبیل را به این جهت روى دهان قرار داده است تا از ورود كثافات دماغ به داخل دهان جلوگیرى كند. و نیز مانع آلوده شدن ‏خوراكى‏ها گردد.    
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]-  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى جلو را تیزتر آفریده تا غذا را قطعه قطعه سازند.    
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]-  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى آسیاب را پهن خلق كرده تا غذا به‏ وسیله آنها كوبیده و نرم گردند.  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى انیاب را درازتر آفریده تا میان  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى ‏آسیاب و  [COLOR=#NaNNaNNaN]‎ [COLOR=#NaNNaNNaN]هاى پیشین، چون ستونى استوار باشند.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- كف دست و پاها مو ندارند تا بتوانیم اشیاء را به ‏وسیله آنها لمس نموده، از قوه لامسه به اندازه كافى استفاده نماییم.   
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- براى مرد ریش قرار داده تا به پوشاندن صورت محتاج نباشد و نیز از زن بازشناخته گردد.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- به مو و ناخن‏هاى تن انسان روح نداده تا چیدن و بریدن آنها دردآور و ناراحت كننده نباشد.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- قلب، صنوبرى شكل آفریده شده است تا هنگام آویختگى، نوك‏ باریكش وارد ریه شده و از نسیم آن خنك گردد و نیز مغز سر از حرارت آن آسیب نبیند.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- ریه را در دو قسمت آفریده تا قلب میان فشارهاى آن دو (هنگام ‏باز و بسته شدن) داخل شده و هوا بگیرد.    
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- كلیه‏ها مانند لوبیا ساخته شده‏اند، براى این كه «منى‏» از كلیه‏ها قطره قطره به سمت مثانه مى‏چكد. اگر كلیه‏ها كروى و یا به ‏شكل چهارگوش بودند، قطرات منى كه همواره در حال انبساط و انقباضند، به یكدیگر برخورد كرده و در نتیجه هنگام خروج، موجب‏ التذاذ نمى‏شدند.    
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- این كه كاسه زانوها به سمت جلو قرار گرفته، به این جهت است‏ كه انسان رو به جلو حركت مى‏كند. سنگینى بدن انسان رو به جلو است. وقتى زانوها به عقب خم شوند، تعادل انسان حفظ شده، راه‏ رفتن و حركات انسان ناموزون و لرزان نمى‏شود.    
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]- این كه كف پاها را گود و قوسى‏مانند، خلق كرده به این جهت است‏ كه تمام كف ‏پاها با زمین تماس پیدا نكند. زیرا اگر تمام كف پاها به زمین تماس پیدا كند، پا، چشم و اعصاب صدمه مى‏بینند.    
 
 [COLOR=#NaNNaNNaN]طبیب كه تاكنون سكوت كرده و به سخنان امام گوش مى‏داد، با تعجب ‏پرسید:    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- این‏ها را از كجا مى‏دانى؟!    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- از پدرانم فراگرفته‏ام؛ پدرانم از رسول‏ خدا(صلی الله علیه و آله) آموخته‏اند؛ رسول ‏خدا از جبرئیل و جبرئیل از خداوند متعال فرا گرفته است.    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]طبیب هندى كه چنین شخصیت علمى را در عمرش ندیده بود، به فكر فرو رفت. آنگاه در حالى كه محو تماشاى سیماى امام بود، چنین لب ‏به سخن گشود:    

  [COLOR=#NaNNaNNaN]- تصدیق مى‏كنم و شهادت مى‏دهم كه جز خداى یگانه، خدایى نیست و محمد(ص) فرستاده اوست. به خدا سوگند، تاكنون كسى را در طب، عالم‏تر از تو ندیده‏ام.(1)   


 [COLOR=#NaNNaNNaN]پى‏نوشت:   
 [COLOR=#NaNNaNNaN][COLOR=#NaNNaNNaN]1- طب الصادق، تحقیق علامه عسكرى، ص 21، به نقل از بحارالانوار، ج 14، ص 478/ مناظرات علمى بین شیعه و سنى، ص 98، به نقل از طب‏الصادق، محمدعلى خلیلى، ص 64 .   
 [COLOR=#NaNNaNNaN]منبع: 
[COLOR=#NaNNaNNaN]ماهنامه كوثر، ش 40 ، میثم سنگچاركى . 


   

[مائده آسمانی]

به نام خدا

سلام علیکم


این مناظره در تاپیک زیر نیز گذاشته شده است .


مناظره پزشكى امام صادق عليه السلام و طبيب هندي



یا حق