نقش يزيد بن معاويه ، در حادثه عاشورا

[محدثه]

.


3 . شهر دمشق و سه روز عزاى عمومى

با نگاه به دو عامل يادشده، وضع عمومى شهر دمشق دگرگون شد و كار به جايى رسيد كه بلاذرى، ابن سعد، طبرى و ديگران نقل كرده اند

كه يزيد دستور داد كه بانوان اهل بيت عليهم السلام را به منزل خودش ببرند و زنان آل ابوسفيان از آن خانم ها استقبال كنند

و در مصيبت شهادت سيّدالشهداء عليه السلام به نوحه سرايى و عزادارى بپردازند.

سپس سه روز بر امام حسين عليه السلام و ياران شهيد آن حضرت اقامه عزا كردند.


بلاذرى مى افزايد:

« إنّ عاتكة ابنة يزيد ـ وهي أمّ يزيد بن عبدالملك ـ أخذت رأس الإمام الحسين عليه السلام فغسلته ودهّنته وطيبته...» 1

عاتكه دختر يزيد و مادر يزيد بن عبدالملك سر مطهّر امام حسين عليه السلام را شست و شو داد و با روغن و بوى خوش آن را معطّر نمود... .





______________________

1 . انساب الاشراف: 221 ح 217، الطبقات الكبرى: 83 ، تاريخ طبرى: 5 / 462، البداية والنهايه: 5 / 198.
در اين منابع آمده است: «إنّ يزيد أمر بالنساء فادخلن على نسائه في داره الّتي يسكنها، فاستقبلهنّ نساء آل أبي سفيان يبكين وينحْنَ على الحسين عليه السلام، فما بقيت منهنّ امرأة إلا تلقّتهنّ تبكي وتنتحب، ثمّ أقمن المناحة على الإمام ومن استشهد معه ثلاثة أيّام...».

[محدثه]

.

امام سجّاد (ع) و استدلال به شأن نزول آيه مودّت


پيش تر بيان شد كه امام سجّاد عليه السلام در مسجد دمشق خطبه مهمّى ايراد كرد.

افزون بر آن، امام سجّاد عليه السلام در پاسخ به مردى شامى كه به حضرت گفت: خداى را سپاس كه شما را از بين برد

و به بيچارگى كشانيد و فتنه را از ميان برداشت، فرمودند:

« أقرأت القرآن؟ » ( آيا قرآن خوانده اى؟ )

گفت: آرى.

فرمود: آيا سوره «آل حم» را خوانده اى؟

گفت: قرآن خوانده ام، ولى اين سوره را نخوانده ام.

فرمود: آيا اين آيه را خوانده اى كه خداوند متعال مى فرمايد:

« قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى » ؟ 1

گفت: آيا شما، مصداق اين آيه هستيد؟

فرمود: آرى. 2

---

1 . سوره شورى: آيه 23.
2 . تفسير طبرى: 25 / 16، بحر المحيط: 7 / 516، الدر المنثور: 6 / 6 و 7، روح المعانى: 25 / 31 و 32.

[محدثه]

.


سخنان امام سجّاد (ع) با منهال



ــ ابن اعثم مى نويسد:

روزى امام سجّاد عليه السلام در بازار شهر دمشق در حركت بودند كه با منهال بن عمرو صائبى رو به رو شدند.

منهال به آن جناب گفت: اى فرزند رسول خدا! چگونه ايّام را سپرى مى كنيد؟

حضرت فرمودند:

« أمسينا كبني إسرائيل في آل فرعون; يذبّحون أبناءهم ويستحيون نساءهم.

يا منهال! أمست العرب تفتخر على العجم لأنّ محمّداً منهم، وأمست قريش تفتخر على سائر العرب بأنّ محمّداً منها،

وأمسينا أهل بيت محمّد ونحن مبغوضون مظلومون مقهورون مقتّلون مثبورون مطرودون.

فإنّا للّه وإنّا إليه راجعون، على أمسينا فيه يا منهال » 1


روزگار ما، همانند بنى اسرائيل در نزد آل فرعون سپرى مى شود; فرزندان ما را كشتند و بانوان ما را اسير كردند.

اى منهال! افتخار عرب بر غير عرب آن است كه محمّد ـ رسول خدا صلى اللّه عليه وآله ـ عرب است

و فخر قريش بر ديگر عرب ها به وجود پيامبر صلى اللّه عليه وآله است

و ما نيز اهل بيت همان پيامبريم كه مورد بغض، ظلم، قهر، قتل... قرار گرفتيم.

«إنّا للّه وإنّا إليه راجعون» بر آن چه در اين ايّام بر ما سپرى شد.






بنابراين، همه اين عوامل:

• قرآن خواندنِ سر مبارك سيّدالشهداء عليه السلام
  
• خطبه امام سجّاد عليه السلام
  
• استدلال امام سجّاد عليه السلام به آيه قرآن
  
• اقامه عزا و نوحه توسط بانوان و
  
• سخنان امام سجّاد عليه السلام با منهال

موجب ندامت و اظهار پشيمانى يزيد شد.

---

1 . الفتوح: 5 / 155 و 156.

[محدثه]

.


مجلس يزيد و اعتراض صحابى رسول خدا



پيش تر اشاره شد كه يزيد با ورود اسيران اهل بيت عليهم السلام و سر مطهّر حضرت سيّدالشهداء عليه السلام و سرهاى ديگر شهيدان،

مجلس عمومى و بزم شرابى راه انداخت و با چوب خيزران بر لب و دندان امام حسين عليه السلام مى زد.

ناگاه ابوبرزه اسلمى انصارى برخاست و به يزيد گفت:

آيا به لب و دندانى چوب مى زنى كه جايگاهش پرارزش و گرانقدر است؟!

همانا خودم ديدم كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله آن جا را مى بوسيد.

بدان اى يزيد كه روز قيامت، ابن زياد تو را شفاعت مى كند و شفيع حسين در روز جزاء، محمد صلى اللّه عليه وآله است.

در اين هنگام يزيد برخاست و مجلس را ترك كرد.1

---

1 . الكامل فى التاريخ: 4 / 85 .

[محدثه]

.

سر مطهّر امام حسين(ع) در شام و سخن يكى از تابعين


خالد بن غفران كه از شخصيت هاى شام بوده، در آن زمان از بزرگان تابعين به شمار مى رفت.

ــ ابن عساكر مى گويد:

زمانى كه سر مطهّر امام حسين عليه السلام را وارد شام كردند، خالد بن غفران مخفى شد.

حدود يك سال به دنبال او گشتند تا او را يافتند. از وى پرسيدند كه چرا گوشه گيرى مى كنى و جدايى از مردم را برگزيده اى؟

در جواب گفت: مگر نمى بينيد چه بر سر ما آمده؟ آن گاه اين ابيات را خواند:

جاؤوا برأسك يابن بنت محمّد! *** مترمّلا بدمائه ترميل

اوكأنّما بك يابن بنت محمّد! *** قتلوا جهاراً عامدين رسولا

قتلوك عطشاناً ولم يترقّبوا *** في قتلك التنزيل والتأويلا

ويكبّرون بأن قُتلتَ وإنّما *** قتلوا بك التكبير والتنزيلا 1

---

1 . مختصر تاريخ مدينة دمشق: 7 / 392.

[محدثه]

.

اوضاع شهر دمشق به روايت تاريخ نگاران


آرى، قضايايى كه در شام اتّفاق افتاد و علاوه بر آن، اشعار كفرآميزى كه يزيد خواند و حركات ناپسندى كه با اسيران

و سر مطهّر امام حسين عليه السلا م داشت، موجب شد در اندك زمانى عموم مردم از حقايق به وجود آمده با خبر شوند

و يزيد به ناچار اظهار سرور و شادى را به حزن و اندوه تبديل كند.

تاريخ نگاران به اين دگرگونى اشاره كرده و آن را نقل نموده اند.






ـــ طبرى در اين باره مى گويد:

وقتى ابن زياد سر مطهّر امام حسين عليه السلام را همراه اسيران اهل بيت عليهم السلام به شام فرستاد، يزيد در ابتدا خيلى خوش حال شد

و از ابن زيادى كه محبّتى به او نداشت، بسيار راضى و خشنود شد، ولى مدّت كمى نگذشت كه از اين قتل پشيمان شد.1






ــ ذهبى نيز همين مطلب را از طبرى نقل مى كند و به نقل او خرده نمى گيرد.









در آغاز امر خوش حالى يزيد از اين كشتار و جنايت به اندازه اى بود كه حقوق ابن زياد را افزايش داد(!)


ــ در اين باره ابن اثير مى نويسد:

وقتى سر امام حسين عليه السلام را به نزد يزيد آوردند، مقام و جايگاه ابن زياد به حدّى نزد او نيكو شد كه او از روى خوش حالى

حقوق ابن زياد را افزايش و پاداشى به او داد. ديرى نپاييد كه مردم يزيد را به جهت اين عمل لعن و دشنام مى دادند و اين خشم مردم

موجب پشيمانى يزيد شد.2








ــ جلال الدين سيوطى چنين مى نويسد:

زمانى كه حسين عليه السلام و فرزندان پدرش ـ يعنى برادرانش ـ كشته شدند و ابن زياد سر آنان را براى يزيد فرستاد،

يزيد در آغاز به شادى و اظهار سرور پرداخت، سپس از اين كشتار مسلمانان پشيمان شد و اظهار ندامت كرد;

چرا كه مردم از او بى زارى جستند و اين حق مردم بود كه از يزيد خشمگين شوند.3





  
اين چنين، راز همراهى خانواده و كودكان امام حسين عليه السلام در كربلاروشن مى شود.

امام حسين عليه السلام با وجودى كه مى دانست به شهادت مى رسد، بانوان و كودكان را به همراه برد

تا بعد از او با اسارت آنان حقايق مخفى نماند و بر همگان آشكار شود.  






[HIGHLIGHT=#ffff00]بنا بر آن چه بيان شد « نقش يزيد » در جريان كربلا مشخص و روشن گشت. 

---

برای مطالعه و بررسی بیشتر نقش معاویه و اهل کوفه در شهادت امام حسین ( علیه السلام ) به تاپیک های زیر مراجعه بفرمایید :




 نقش معاويه در قتل سيّدالشهداء (عليه السلام) 



 !!? نقش اهل كوفه در شهادت امام حسين (عليه السلام) ؟!! 

---

1 . تاريخ طبرى: 5 / 506 .
2 . الكامل فى التاريخ: 4 / 87 .
3 . تاريخ الخلفاء: 208.