اولين دولت فزونخواه و استعمارگر، كه سران بابيت و بهائيت با آن در پيوند بوده‌اند، امپراتوري روس تزاري است؛
امپراتوري متجاوز و درازدستي كه در نيمه اول قرن نوزدهم، با زور و نيرنگ 17 شهر از آبادترين شهرهاي كشورمان را اشغال و از پيكر آن جدا كرد ،
و پس از آن نيز تا زمان فروپاشي (1917م) همواره سد راه آزادي و پيشرفت ايران اسلامي بود...
علاوه بر منابع غيربهائي، در آثار خودِ بابيان و بهائيان نيز شواهد و دلايل تاريخي زيادي وجود دارد كه ،
حاكي از پيوند سران اين دو فرقه ــ خصوصاً بهائيان و بالاخص شخص حسينعلي بها ــ با امپرياليسم تزاري است.
میرزا محمد تقی افنان ( وکیل التجاره دولت روسیه و بانی مشرق الاذکار عشق آباد) وخاندان او
شواهد تاريخي زير، نشان از «توجه خاص» روسيه تزاري به موضوع باب و حركت او و وجود پيوند ميان بابيان و بهائيان با روسها دارد:
1. زماني كه علي محمد باب (همراه دستيارش محمد علي زنوزي) در تبريز اعدام و جسدش در خندق افكنده شد، صبح روز بعد،
كنسول روس در تبريز به كنار خندق آمد و توسط نقاش كنسولخانه، به تصويربرداري از جسد باب و يار مقتولش پرداخت.(1)
عبدالحميد اشراق خاوري، نويسنده و مبلغ مشهور بهائي، در تلخيص تاريخ نبيل، ضمن اشاره به مطلب فوق،
سخني دارد كه حاكي از ارتباط و دوستي اعضاي كنسولخانه روسيه در تبريز با برخي از بابيان است:
«صبح روز بعد از شهادت، قونسول روس در تبريز با نقاشي ماهر به كنار خندق رفته و نقشه آن دو جسد مطهر را كه در كنار خندق افتاده بود برداشت.
حاجي علي عسگر براي من حكايت كرد و گفت كه يكي از اعضاي قونسولخانه روس كه با من رابطه و نسبت داشت آن نقشه را در همان روزي كه كشيده شده بود به من نشان داد.
آن نقشه با نهايت مهارت كشيده شده بود...» (2)
محمد علي فيضي، ديگر مورخ مشهور بهائي، نيز در تاريخ خود به نقل از حاج علي عسگر، به نكته فوق تصريح دارد. (3)
به تصويربرداري كنسولگري روسيه از جسد باب، حتي در نوشته رهبران بهائيت نظير عباس افندي و شوقي نيز تصريح شده است. (4)
2. ملا محمد علي زنجاني (رئيس بابيان زنجان) كه در آن شهر مدتها با قشون اعزامي از سوي اميركبير جنگيد،
در خلال جنگ به يارانش اطمينان داده بود كه «دولت روس به ياري آنان خواهد آمد» (5)
فريدون آدميت، پس از نقل اين مطلب از زبان «ابوت» ، مأمور انگليسي كه از آن شهر مي‌گذشته، سخن جالبي دارد:
« ملا محمد علي زنجاني يعني جناب «حجت» كه دعوي فتح كره زمين را داشت، و معتقد بود كه تاجداران جهان بايد فرمان وي را به گردن نهند،
و حتي حكومت مصر را به دست يكي از اولياي مقدس سپرده بود،
چطور شد كه به اصحابش وعده داد كه امپراتور روس كه در زمره همان شاهان كافر بود ، به ياري آنان خواهد آمد؟!
آن بيچارگان ابله هم باور فرموده بودند» (5)
همچنين ، منابع بابي تصريح دارند كه در جـريـان درگـيـري فـوق، سفير روسيه (پرنس دالگوروكي) ،
به اميركبير به علت سركوب و قلع و قمع بابيان شورشگر در آن شهر اعتراض كرد. (7)
3. ماجراي تجمع بابيان (تحت رهبري قدوس، قرة‌العين و حسينعلي بها) در 1264ق در بَدَشت (واقع در حوالي شاهرود) در تاريخ مشهور است.
در آنجا تصميم گرفته شد كه بابيان در ماكو (بازداشتگاه علي محمد باب) گردآيند و براي رهايي وي، به مقرش حمله برند ،
و در برابر دولت وقت ايران (محمد شاه و حاجي ميرزا آقاسي) «ايستادگي» ورزند و چنانچه شكست خوردند «به خاك روسيه» پناهنده شوند. (8)
پی نوشتها :
---------------
1- مطالع الانوار (THE DAWN BREAKERS)تلخيص تاريخ نـبـيـل زرنـدي،
تـرجـمـه و تـلـخـيـص عبدالحميد اشراق خاوري، مؤ‌سسه ملي مطبوعات امري، 134 بديع، صص 504 - 503 ؛
ظهور الحق، فاضل مازندراني، 3/ 257؛
حضرت نقطه اولي 1266-1235 هجري / 1850-1819 ميلادي،
محمد علي فيضي، آذر 1352، مـؤ‌سـسـه مـلي مطبوعات امري، 136 بديع، صص 347- 348؛
مقاله شخصي سياح...، [عباس افندي]، مؤ‌سسه ملي مطبوعات امري، سال 119 بديع، ص 49؛
قرن بديع، شوقي افندي، ترجمه نصرالله مودت، مؤ‌سسه ملي مطبوعات امري، تهران، 1/258 - 247؛
آهنگ بديع، سال 24 (1348)، ش 9 و 10، ص 288.
2- مطالع الانوار، صص 503 504ــ . نيز ر.ك، ظهور الحق، 3/ 257 به نقل از نبيل زرندي.
3. حضرت نقطه اولي... صص348 -347.
4. ر.ك، مقاله شخصي سياح...، عباس افندي، ص 49؛ قرن بـديـع، شـوقـي، 1/247 بـه بـعـد.
5. اميركبير و ايران، فريدون آدميت، چاپ 5 : انتشارات خوارزمي، تهران 1355، ص 449.
6. همان: ص 450.
7. نقطه الكاف، به اهتمام ادوارد براون، مطبعه بريل هلاند، 1328ق، صص 234-233 و نيز ص 266.
8. فتنه باب، اعتضاد السلطنه، توضيحات عبدالحسين نوايي، ص 179.
[align=left]ادامه دارد ...
نویسنده : مهرداد صفا