به نام خداوند بخشنده و مهربان
امام عسکری علیهالسلام و مکارم اخلاقی
از آنجا که «امام»، در واقع پیشوا و مقتدای انسانهاست و وظیفه هدایت و ارشاد را به عهده دارد و باید معارف اصیل و ناب الهی را بر مردم بشناساند، امام عسکری علیهالسلام نیز این امر مهم را، با توجّه به شرایط ویژه و محدودیتهای موجود، به بهترین نحو به انجام رسانید.
از آن حضرت علاوه بر روایات فقهی، روایات زیادی باقی مانده است که مشتمل بر مباحث اعتقادی و اخلاقی میباشد که به بعضی از آنها میتوان اشاره نمود.
ویژگیهای شیعه
حضرت به شیعیانش میفرماید:
«اوصیکم بتقوی اللّه، و الورع فیدینکم، والاجتهاد للّه، و صدق الحدیث، واداءالامانة الی من ائتمنکم من برّ او فاجر، و طول السّجود، و حسن الجوار، فبهذا جاء محمّد صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، صلّوا فیعشائرهم و اشهدوا جنائزهم، و عودوا مرضاهم و أدّوا حقوقهم9؛ شما را سفارش میکنم به تقوای الهی و پارسایی در دین خود و کوشش در راه خدا و راستگویی و اینکه امانت هرکسی را که به شما امانتی سپرده است، به او بازگردانید چه آن شخص، نیکوکار باشد یا تبهکار. و سجدهها را طولانی کنید و (برای همسایگان خود) همسایگان خوبی باشید ـ که محمّد صلیاللهعلیهوآلهوسلم این چیزها را آورده است ـ و در قبیلههای آنان (اهل سنّت) نماز گزارید، در تشییع جنازههایشان حاضر شوید و مریضان آنان را عیادت و حقوقشان را ادا کنید.»
سپس در توضیح میفرماید:
«فانّ الرجل منکم اذا ورع فی دینه و صدق فی حدیثه و ادّی الامانة و حسن خلقه مع الناس، قیل هذا شیعیٌّ فیسرّنی ذلک. اتّقوا اللّه و کونوا زیناً و لاتکونوا شیناً، جرّوا الینا کلّ مودّة و ادفعوا عنّا کلّ قبیح، فانّه ما قیل فینا مِنْ حُسْنٍ فنحن اهله، و ما قیل فینا مِنْ سُوءٍ فما نحن کذلک10؛ اگر کسی از شما در دینش ورع داشته و راستگو باشد و ادای امانت کند و با مردم خوش رفتار باشد، میگویند: «این، یک شیعه است.» و همین مسأله، من را شادمان میکند. از خدا بترسید و تقوای الهی را پیشه خود سازید (و با اعمالتان) زیور و زینت برای ما باشید و مایه زشتی (و بد نامی) ما نباشید. هرگونه دوستی را برای ما جلب کنید و هر بدی را از ما دور سازید. زیرا هر خوبی که در حقّ ما گفته شود، سزاوار آنیم و هر بدی که در حقّ ما گفته شود، شایسته آن نیستیم.»
و در انتها میفرماید:
«اکثروا ذکراللّه و ذکر الموت و تلاوة القرآن و الصّلوة علی النبی صلیاللهعلیهوآلهوسلم ...؛11 بسیار خدا را به یاد داشته باشید و نیز یاد مرگ را. زیاد قرآن تلاوت کنید و بر رسول اللّه صلیاللهعلیهوآلهوسلم صلوات بفرستید. چه اینکه اینها اموری هستند که طبعاً موجب رعایت توصیههای فوق میشود.»
همچنین میفرماید: «اورع النّاس من وقف عندالشّبهة، اعبد النّاس من أقام علیالفرائض، ازهد النّاس من ترک الحرام؛ اشدّ النّاس اجتهاداً من ترک الذّنوب12؛ پارساترین مردم کسی است که در شبهات، درنگ کند، عابدترین مردم کسی است که واجبات الهی را انجام دهد، زاهدترین مردم کسی است که از کارهای حرام بپرهیزد و کوشاترین مردم کسی است که گناهان را ترک کند.»
ارزش تفکّر
«لیست العبادة کثرة الصیّام والصّلاة، و انّما العبادة کثرة التفکّر فیامر اللّه13؛ عبادت به زیاد روزه گرفتن و نماز خواندن نیست؛ بلکه عبادت این است که در امر (مخلوقات) خداوند بسیار تفکّر شود.»
و چه دقیق فرموده است! چه اینکه اگر آدمی در خلقت الهی و اینکه از کجا آمده، چرا آمده است، به کجا میرود و ...؟ تفکّر کند، طبعاً به شناخت خداوند نزدیکتر میشود و در راستای همان تفکّر، به وظایف بندگی خود عمل میکند.
جایگاه مؤمن
«المؤمن برکةٌ علی المؤمن و حجّةٌ علی الکافر14؛ مؤمن برای مؤمن، برکت است و برای کافر، اتمام حجّت.»
«ما اقبح بالمؤمن أن تکون له رغبة تذلّه15؛ چقدر زشت است برای مؤمن که دلبستگی به چیزی داشته باشد که موجب خواری و ذلّت او شود.»
بهترین ویژگیها
«خصلتان لیس فوقهما شیء: الایمان باللّه و نفع الأخوان16؛ چیزی بالاتر از دو خصلت ایمان به خداوند و رساندن سود به برادران نیست.»
حضرت یاری به برادران را چون ایمان به خداوند، جزء بهترین صفات پسندیده میشمارد.
بیان شرک
آن حضرت در مورد این که «شرک» از حسّاسیت و دقّت ویژهای برخوردار است، چنین گوشزد میکند: «الاشراک فیالنّاس، أخفی من دبیب النّمل علی المسح17 الأسود فی اللّیلة المظلمة18؛ شرک ورزیدن در میان مردم، از حرکت مورچه (که بسیار آرام و نامحسوس است) در شب تاریک بر روپوش سیاه، نهانتر است.»
جایگاه تواضع
تواضع و فروتنی، از صفات پسندیدهای است که هر انسانی، حُسن آن را درک میکند. تعبیر امام علیهالسلام در مورد این صفت پسندیده چنین است:
«اَلتَّواضِعُ نِعْمَةٌ لایُحْسَدُ عَلَیْه19؛ تواضع، نعمتی است که کسی بر آن رشک نمیورزد.»
آن حضرت در تبیین جایگاه تواضع در فرهنگ اسلامی و ترغیب به آن میفرماید:
«من تواضع فیالدّنیا لإخوانه فهو عنداللّه من الصّدّیقین و من شیعة علیّ بن ابیطالب علیهالسلام حقّاً20؛ کسی که در دنیا نسبت به برادرانش متواضع باشد، نزد خداوند از صدّیقین به شمار میرود و او از شیعیان واقعی علی بنابیطالب علیهالسلام است.»
همچنین درباره بعضی از مصادیق تواضع، میفرماید:
«مِنَ التّواضع، السّلام علی کلّ مَنْ تمرّ به و الجلوس دون شرف المجلس21؛ سلام کردن بر هرکسی که از پیش او میگذری و نشستن در جایی که بالای مجلس نیست، از تواضع و فروتنی است.»
ناهنجاریهای اخلاقی
در میان آنچه که از حضرت به ما رسیده، احادیثی وجود دارد که در آنها به امراض روحی و اجتماعی مردم اشاره شده است.
امام عسکری علیهالسلام شخص دورو را چنین وصف میکند:
«بئس العبد، عبدٌ یکون ذاوجهین و ذالسانین، یطری اخاه شاهداً و یأکله غائباً، اِن اُعطی حسده، و اِن ابتلی خانه22؛ چه بد بندهای است، آن بنده (خدا) که دورو و دوزبان است! در حضور برادرش، او را میستاید و پشت سر او غیبت و بدگویی23 او را میکند. اگر مورد عطا واقع شود، به او حسد میورزد و اگر برای او گرفتاری پیش آید، به او خیانت کند.»
آن حضرت، شخص دورو را تقبیح نموده و مصداق آن را توضیح میدهد و حالات شخص دورو و دو زبان را با دقّت و ظرافت بیان میکند. و لذا فطرت سالم آدمی بعد از آگاهی از این حالات، از دوروئی بیزار خواهدبود.
حضرت، وضعیت شخص کینهتوز را چنین بیان میکند:
«أقلّ النّاس راحةً، الحقود24؛ شخص کینه توز، کم آسایشترین مردم است.»
اگر نگاهی گذرا به وضعیت روحی اشخاص کینه توز داشته باشیم، به این واقعیت پی میبریم که چنین افرادی همیشه در یک اضطراب روحی قرار دارند و از عدم آرامش و آسایش روحی رنج میبرند. آنان از روحی سالم و متعادل برخوردار نیستند. و تنها راه رهایی از این رنج و محنت، به فرموده «قرآن و عترت»، گذشت و چشم پوشی از رفتار دیگران است.
امام عسکری علیهالسلام خشم و غضب، را کلید هر بدی میداند: «الغضب مفتاح کلّ شر».25
منشأ بسیاری از گناهان، غضب میباشد و اصولاً خشم با خوشرویی و حُسن خلق، در تعارض است. آن حضرت، با این بیان، ریشه و منشأ بدیها را به ما معرّفی میکند، تا ما برای درمان بدیها، در فکر راه حلّ اساسی باشیم و علاوه بر توجّه به هریک از بدیها و پرهیز از آنها، آنها را ریشهیابی کنیم.
آن حضرت، شادمانی کردن نزد شخص محزون و غمناک را، بیادبی تلقّی میکند: «لیس من الأدب، اظهار الفرح عند المحزون»26.
اینها، نکاتی هستند که در روابط اجتماعی ما با دیگران، بسیار مؤثّر میباشد و مراعات نمودن آنها تأثیر شگرفی در همدلی، ایجاد محبّت و حفظ دوستیها دارد.
[External Link Removed for Guests]
رهنمودهای تربیتی امام حسن عسکری (ع)
مدیر انجمن: شورای نظارت
ارسال پست
تعداد پست ها:1
• صفحه 1 از 1
ارسال پست
تعداد پست ها:1
• صفحه 1 از 1
بازگشت به “امام حسن عسکری (علیه السّلام)”
پرش به
- بخش داخلی
- ↲ قوانين و اخبار سايت
- ↲ سوال ، پيشنهاد و انتقادها
- ↲ سرویس میزبانی وب - ETEGHADAT Web Hosting
- گنجینه ثـقلیـن
- ↲ قرآن مجید
- ↲ متن و ترجمه قرآن کریم
- ↲ تفسیر
- ↲ علوم قرآنی
- ↲ اهل بيت (عليهم السلام)
- ↲ پيامبر اکرم (صلّي الله علیه و آله و سلّم)
- ↲ اميرالمومنين علي (علیه السّلام)
- ↲ فاطمة الزهراء (سلام الله علیها)
- ↲ امام حسن مجتبی (علیه السّلام)
- ↲ امام حسین (علیه السّلام)
- ↲ امام زین العابدین (علیه السّلام)
- ↲ امام محمد باقر (علیه السّلام)
- ↲ امام جعفر صادق (علیه السّلام)
- ↲ امام موسي کاظم (علیه السّلام)
- ↲ امام رضا (علیه السّلام)
- ↲ امام جواد (علیه السّلام)
- ↲ امام هادی (علیه السّلام)
- ↲ امام حسن عسکری (علیه السّلام)
- ↲ صاحب الزمان (عجّل الله تعالي فرجه الشّریف)
- ↲ حديث
- ↲ نهج البلاغه
- ↲ صحیفه سجادیه
- ↲ خطابه غدیر
- ↲ ادعيه و زيارات
- ↲ علوم حدیث
- اصـول ديــن
- ↲ خدا شناسی
- ↲ عدل
- ↲ پیغمبر شناسی
- ↲ امام شناسی
- ↲ مهدویت (عج)
- ↲ معاد
- فـروع ديـن
- ↲ احکام عبادات
- ↲ نماز
- ↲ روزه
- ↲ حج
- ↲ احکام معاملات
- ↲ ساير احکام
- اديـان و مـذاهب
- ↲ اسلام
- ↲ ره یافتگان
- ↲ نقد سایر اندیشه ها
- ↲ وهابیت
- ↲ بهائیت
- ↲ مسیحیت
- ↲ یهودیت
- ↲ زرتشت
- ↲ شیطان پرستی
- ↲ صوفیه
- سایر مباحث تخصصی
- ↲ اخـلاق
- ↲ آداب
- ↲ مهارت های زندگی
- ↲ زن و خانواده
- ↲ ازدواج و زناشویی
- ↲ کودکان و نوجوانان
- ↲ جوانان
- ↲ تاريخ
- ↲ شخصيت ها
- ↲ اخیار
- ↲ اشرار
- ↲ کتابخانه
- ↲ کتاب مخصوص ویندوز
- ↲ کتاب مخصوص موبایل
- ↲ کتابشناسي
- ↲ بخش ادبي
- ↲ شعر
- ↲ داستان
- ↲ قطعه ادبي
- ↲ نکته ها و لطایف
- ↲ پرسش و پاسخ
- بخش عمومی
- ↲ مناسبت و یادواره
- ↲ ماه مبارک رمضان
- ↲ اخبار مذهبي
- ↲ فعالیتهای جمعی
- ↲ نمایشگاه اعتقادات
- ↲ دیگر گفتگو ها
- صوت
- ↲ تلاوت
- ↲ دعا و زیارت
- ↲ مداحی و روضه
- ↲ مناسبت ها
- ↲ مولودی و همخوانی
- ↲ جلسات سخنرانی
- ↲ قصه
- ↲ دیگر نواها
- ↲ معرفی و بررسی آثار صوتی تصویری
- تصویر
- ↲ فیلم
- ↲ فلش
- ↲ اماکن مذهبی
- ↲ دیگر تصاویر
- ↲ گرافیک مذهبی
- ↲ آموزش و سوالات
- ↲ پشت زمینه
- ↲ طرح و ایده
- چندرسانه ای
- ↲ همراه مذهبی
- ↲ نرم افزارهای اسلامی
- ↲ معرفی پايگاه ها